Doorbraak: nieuwe kabinet staat experiment toe met wietteelt door de overheid

Dit bevestigen bronnen rondom de kabinetsformatie. Het gaat om een experiment dat de ministers van Volksgezondheid en Veiligheid en Justitie in wetgeving moeten omzetten. Het plan is een verrassend compromis van VVD, D66, CDA en ChristenUnie. D66 is voor volledige legalisering van softdrugs, de VVD staat daar weifelend tegenover terwijl CDA en CU fel tegen zijn. Het huidige gedoogbeleid stuit zowel in Nederland als internationaal op veel onbegrip. De teelt en levering van wiet aan coffeeshops zijn illegaal, maar de verkoop door diezelfde shops wordt gedoogd. De grootschalige teelt is hierdoor in handen van criminelen.

Opmerkelijk compromis tussen aankomende coalitiepartners

Het experiment moet uitwijzen of de criminaliteit en overlast zullen afnemen als de overheid de markt overneemt. Ook moet blijken welke effecten de legaal geteelde wiet heeft op de volksgezondheid. Illegaal geteelde wiet bevat nu vaak veel schadelijke, te hallucinerende stoffen. Tegenover de experimenten met legale drugs staat een 'ondermijningsfonds' van 100 miljoen euro om de drugscriminaliteit aan te pakken.

Ook komt er een zogenoemde ondermijningswet die de aanpak van drugscriminaliteit moet vergemakkelijken. Gemeenten en burgemeesters van vrijwel alle politieke partijen klagen al jaren over de overlast door de drugscriminaliteit en het drugstoerisme. Geschat wordt dat 80 procent van de Nederlandse teelt naar het buitenland wordt geëxporteerd, waar de straffen op teelt en handel veel zwaarder zijn.

Uitzonderingspositie voor Nederland in EU

Twee jaar geleden pleitte de Vereniging van Nederlandse Gemeenten al voor een gereguleerde wiethandel. Dit jaar deden de burgemeesters van de vijf grote Brabantse gemeenten Eindhoven, Breda, Helmond, Den Bosch en Tilburg en de commissaris van de koning, de CDA'er Wim van de Donk, een dringende oproep de drugscriminaliteit strenger aan te pakken. Dee burgemeesters zijn lid van VVD, CDA en PvdA. Burgemeester Paul Depla (PvdA) van Breda is enthousiast.

'Hiermee komt eindelijk een einde aan het gedoogbeleid waarin je wel mag kopen en verkopen maar niet mag produceren.' Hij stelt Breda meteen kandidaat en ziet het experiment als een grote stap op weg naar een gecoördineerde aanpak van de drugscriminaliteit door politie, Openbaar Ministerie, Belastingdienst, Fiod en andere opsporingsdiensten. 'We zien hier in Breda bijvoorbeeld plots veel kapperszaken. Daar wordt wel gewassen, geen haren maar geld. Dat moet je samen aanpakken.'

'Blij verrast'

Ook burgemeester John Jorritsma (VVD) van Eindhoven, is 'blij verrast'. 'Maar laat het ook een écht experiment zijn, dat niet wordt doodgemaakt door allerlei voorwaarden. Ik voorzie dat Eindhoven graag meedoet.' Hun collega Jan Boelhouwer van Gilze Rijen noemt het 'een goed beginnetje' maar is sceptisch. 'Ook de coffeeshops zijn in handen van criminelen. Die gaan hun handel niet zomaar opgeven. Dan zouden ze ineens btw en belasting moeten betalen. Nu maken ze grote winsten.' In februari nam de Tweede Kamer de zogenoemde Wietwet aan, een initiatief van D66-Kamerlid Vera Bergkamp.

Daarin staat onder meer dat wiettelers onder voorwaarden een vergunning kunnen krijgen. Dit voorstel ligt nu bij de Eerste Kamer, maar daar lijkt een meerderheid niet waarschijnlijk. SGP, VVD, CDA, CU en PVV zijn tegen. Met het plan van de aanstaande coalitie kunnen de gevolgen van dit initiatiefwetsvoorstel alvast worden gemeten. Het lot van de wet zal naar verwachting afhangen van de resultaten van de proef. Het gedoogbeleid van Nederland is uniek in de Europese Unie. In de andere EU-landen zijn teelt, handel en gebruik van drugs verboden. Internationaal is de liberalisering van softdrugs al een stap verder. In Uruguay en in sommige Amerikaanse staten zijn de teelt en handel gelegaliseerd. Bron: de Volkskrant