‘Er was geen draagvlak’

Gwendolyn Rutten, leidster van de liberale partij Open VLD, lanceerde onlangs ‘100 Ideeën voor een Betere Toekomst’. Op nummer 67: ‘Legaliseer softdrugs en hef er een tax op.’ Wel jammer dat Rutten er straks mee ophoudt als partijvoorzitster.

Politici, rechters, politiecommissarissen: als het over cannabis gaat, zien ze vaak pas het licht na hun pensioen of als ze geconfronteerd worden met persoonlijk leed. Zolang ze in functie zijn, houden ze zich dwangmatig aan de heersende wetgeving, en bevestigen zo het negatieve imago van ‘softdrugs’. Dat Gwendolyn Rutten dat woord verkiest boven cannabis is op zich al veelbetekenend, en ik vraag me ook af waarom ze legalisering nu pas op de agenda zet. Waar was ze toen de conservatieve partijen onder impuls van Bart De Wever een nultolerantie doordrukten? De liberalen zaten tussen 2014 en 2018 nochtans mee in de regering. Waarom heeft Rutten haar stem niet laten horen toen ze nog mee in de cockpit zat van de Belgische politiek?

‘Voortschrijdend inzicht’

‘Voortschrijdend inzicht’ zal allicht een rol spelen maar het is een te gemakkelijk excuus. Het verbod op cannabis is per definitie in strijd met de liberale waarden en met de persoonlijke verantwoordelijkheid die de liberalen de burgers toedichten. Rutten maakte op dat vlak nog altijd dezelfde denkfout als haar liberale collega en bijna-naamgenoot Mark Rutte, die blijkbaar ook nog eens een fysieke afkeer heeft van cannabis. Wie zichzelf liberaal noemt, geeft de plant volledig vrij en laat de handel en productie over aan de privésector, zoals de voorbije jaren is gebeurd in de VS.

Meerderheid

‘Er was geen draagvlak’: ook een terugkerend excuus in de Belgische politiek. Maar hoe groot moet dat draagvlak dan zijn, als je weet dat alleen de rechtse NV-A, het extreemrechtse Vlaams Belang en verschrompelde christendemocratische partij CD&V in dit land nog tegen legalisering zijn? In Vlaanderen vormen ze samen misschien nog een nipte meerderheid, maar dan zou eerst het cordon sanitair rond het Vlaams Belang moeten sneuvelen. Voor de rest zijn intussen alle andere partijen gewonnen voor legalisering: Groen, de socialistische SP.A, de linkse PVDA en in Wallonië zelfs het hele politieke spectrum. Als vandaag iemand een wetsvoorstel zou indienen om cannabis uit de strafwet te halen, zou dat in de Kamer probleemloos een meerderheid halen. Zeker nu België bijna anderhalf jaar na de val van de regering nog altijd geen nieuwe bestuursmeerderheid heeft.

Nek uitsteken

Maar dan moet natuurlijk wel iemand zijn of haar nek uitsteken, en daar lijkt voorlopig niemand toe bereid. Ja, er zijn grotere problemen in het land en de wereld maar een maatschappelijke aanvaarding van cannabis zou al een hele hoop kleinere issues kunnen oplossen, en de staat een hoop geld opleveren. ‘Legaliseer softdrugs en hef er een tax op’ zegt Gwendolyn Rutten, op een manier die niet bepaald veel liefde voor de plant suggereert. Het zou de basis van een wetsvoorstel kunnen zijn. Nu blijft het bij een vrijblijvend ‘idee voor een betere toekomst’ van een afscheidnemende partijvoorzitster.

Nultolerantie

Op nummer 96 in de ideeën-top 100 van Rutten staat nog iets wat ons, cannabisconsumenten, aanbelangt: ‘Nultolerantie voor alcohol en drugs achter het stuur.’ Niks nieuws onder de zon, ook niet in linkse of liberale kringen. Als je met de auto moet rijden, mag je niet blowen (of andere illegale producten gebruiken). Het is een even domme en ongenuanceerde wet als het verbod op cannabis zelf. De meeste studies tonen aan dat de consumptie van cannabis weinig of geen invloed heeft op de rijvaardigheid, en zelfs aanzet tot voorzichtiger rijden. Los daarvan blijven stoffen als CBD en THC veel langer detecteerbaar in het bloed, en ben je als gewoonteroker ook strafbaar als je niet geblowd hebt. Dubbele discriminatie dus, ingegeven door een dubbele ontkenning van de wetenschappelijke feiten, over cannabis zelf en over de vermeende negatieve invloed op het rijgedrag.

Intimidatie

Een vriend van mij testte vorig jaar positief op cannabis bij een speekseltest. Logisch, hij rookt al jarenlang elke dag zijn spliffs. Nooit problemen gehad, een fijne vader, een goeie collega, een man vol energie en levenslust. Hij moest liefst drie keer voor de rechter verschijnen, kreeg een tijdelijk rijverbod opgelegd en werd onderworpen aan tussentijdse urinetests. Hij moest uiteindelijk 2000 euro boete betalen en het ‘vergrijp’ komt ook nog eens op zijn strafblad. De vrouw van mijn vriend smeekt hem intussen om te stoppen met blowen, ook in het belang van de kinderen. Als zovelen zwicht ze voor de intimidatie van politiek, gerecht en politie. Als je de mensen maar genoeg onder druk zet, zullen ze vanzelf wel in de pas gaan lopen. En na hun pensioen kunnen al die wetsdienaars dan berouwvol erkennen dat ze heel hun loopbaan fout bezig waren.