Het verhaal van Jan en Jannie en hun twee wietplanten

“Ik heb wel wat teweeg gebracht in Nederland, geloof ik”

Binnen een paar zomerse dagen werden Jan en Jannie van Raalte bekende Nederlanders. Jan maakt al jaren wietolie van zijn eigen planten, die zijn vrouw gebruikt tegen haar psoriasis. De politie haalde half augustus twee (!) wietplanten uit de tuin van het bejaarde echtpaar weg. Die actie leidde tot een golf van publiciteit, Kamervragen, een optocht waarin Jan en Jannie het populairste onderwerp waren en lokale politieke actie. “Wij hebben ontzettend veel steunbetuigingen gehad.”

Op 3 augustus komt er bij de stichting VOC een mailtje binnen van Jan (73) en Jannie (68) van Raalte uit Hasselt in Overijssel. “Kunt u ons het telefoonnummer en het emailadres geven van Bart Hissink, dit in verband met het kweken van wietplanten in onze tuin. Wij hebben problemen met het gedogen, er is iemand die ons aangegeven heeft. Wij hebben 2 planten, wanneer we die niet verwijderen, doet de politie dat met ongeveer een week. We hopen dat u ons kunt helpen hiermee.” Het contact is snel gelegd en Hissink werpt zich met kenmerkende passie in de strijd.

Twitter storm

Zelf heb ik een paar dagen voor het aflopen van het door de politie gestelde ultimatum uitgebreid telefonisch contact met Jan. Hij maakt zich grote zorgen en ik dien hem zo goed mogelijk van advies. Op vrijdagochtend 16 augustus, een dag voor het aflopen van het ultimatum, ontstaat een Twitter storm, waarna RTV Oost als eerste nieuwsmedium over Jan en Jannie bericht: ‘Inval dreigt bij bejaard echtpaar in Hasselt om twee wietplanten.’ Andere regionale media nemen het verhaal over, waaronder dagblad De Stentor.

“Lastig beleid omtrent wiet”

Burgemeester Eddy Bilder (CDA) van de gemeente Zwartewaterland, waar Hasselt onder valt, zegt tegen De Stentor: “Ik kan mij goed verplaatsen in de beweegredenen om deze planten te hebben. Ik ben niet zo gelukkig met wat er gaande is. Dit is een zaak van de politie en ik kan niets voor ze betekenen. In Nederland hebben we een lastig beleid omtrent wiet.” Hierna komt het mediacircus pas echt op gang: ook het Algemeen Dagblad, De Telegraaf en Hart van Nederland wijden artikelen en reportages aan Jan en Jannie en hun twee wietplanten. Bart Hissink besluit op de zaterdag van het ultimatum, 17 augustus, naar Hasselt te rijden om Jan en Jannie bij te staan, mocht de politie komen.

Ravage

Dat gebeurt niet. Tot maandag, als het echtpaar kort de deur uit is voor een boodschap. Bij thuiskomst treffen ze een ravage aan in hun achtertuin: de twee planten zijn verdwenen. Deze politieactie levert nog meer publiciteit en verontwaardiging op. Weblog Geenstijl kopt: ‘Dappere politie heeft drugscriminelen Jan (73) en Jannie (68) mooi te grazen genomen’. Geduldig legt Jan aan alle journalisten uit dat hij al jaren wietolie maakt en dat niemand in de buurt ooit over zijn planten heeft geklaagd. Voor hem is het duidelijk: iemand heeft hem een hak willen zetten.

Kamervragen

Alle publiciteit en commotie leveren vijftien Kamervragen op: zeven van Vera Bergkamp (D66) en acht van Attje Kuiken (PvdA). Bergkamp vraagt of de minister kan aangeven “op welke wijze de klokkenluider overlast heeft ervaren van de twee cannabisplanten?”. En: “Kunt u, met het oog op de Grondwet, internationale verdragen, maar ook op bijvoorbeeld het recht op gezond leven, reflecteren op het huidig beleid rondom medicinale cannabis?” Attje Kuiken vraagt Grapperhaus: “Deelt u de mening dat uit de genoemde berichten opnieuw blijkt dat het huidige gedoogbeleid van cannabis op zijn minst onduidelijk is zo niet hypocriet? Zo ja, waarom en hoe gaat u dit veranderen? Zo nee, waarom niet?”

Gemengde gevoelens

Begin september interview ik Jan voor dit artikel. Hij kijkt met gemengde gevoelens terug op de turbulente maand die hij en Jannie achter de rug hebben: “Aan de ene kant: ik ben die twee plantjes kwijt. Maar aan de andere kant: misschien dat er nou iets gebeurt in Den Haag, dat ze dan toch voor medicinaal gebruik legaliseren.” Een week eerder is in Hasselt de jaarlijkse optocht gehouden; Jan en Jannie waren het populairste onderwerp. Jan: “Haha, inderdaad, een stuk of vier, vijf wagens. De politie en de gemeente zijn goed in de zeik gezet hier. Maar ja, dat is allemaal wel mooi, maar ik zit met het probleem.”

Anonieme melding

Tot dit jaar was er nooit een probleem, een klacht of zelfs maar een opmerking uit de buurt. “Vorig jaar is het ook goed gegaan. Daarvoor woonden we op een andere plek en was het ook geen probleem.” Hij kan zich nog steeds opwinden over de anonieme melding via Meld Misdaad Anoniem. “De politie had het over een hevige wietlucht, nou, dat zijn grote leugens. Dat kan niet, want de knoppen zaten er nog niet in. Het is heel simpel: die jongen heeft mij gewoon een hak willen zetten.”

Gesprek burgemeester

In de week voordat de politie zijn planten uit de tuin rooft, heeft Jan een gesprek met de burgemeester, Eddy Bilder. “Hij had ons gebeld, want hij had er ook al wat van gehoord, via een raadslid. We zijn daar geweest en ja, ja, hij vond het erg en hij zou alles voor ons doen, maar ja, hij kon het ook niet beslissen. Nou ja, dan denk je: afwachten. Twee twee dagen later moesten we weer op het gemeentehuis komen, bij iemand anders, de burgemeester was er zelf niet. En die man zegt: ze moeten toch weg. Ik zeg: nou, da’s mooi.” De rest van de week wacht Jan af. En dan komt het mediacircus op gang.

Dat is even wennen

Dat is even wennen. “Ik heb nog nooit voor de camera’s gestaan en daar sta je dan maar zo. En wat moet je zeggen? Maar goed, ze hebben mij eerst gerust gesteld en het ging allemaal goed.” Over de zaterdag van het ultimatum, vertelt Jan: “Ik was vrijdag nog bij de politie geweest om te zeggen dat ik zaterdagmiddag niet thuis was, na vijf uur. Dus dan denk je: ze komen na vijf uur. Maar het is die zaterdag heel anders gelopen omdat SBS en alles ook kwam. Dus ik ben gewoon thuis gebleven. Bart was hier om half één en hij zei al: je zult zien, ze komen vandaag niet. Ik hoop dat ze komen, maar ze komen niet. Er is zoveel publiciteit, dat durven ze gewoon niet. Hij heeft gelijk gehad.”

Het is de wet, hè, de wet

De politie verwijdert de planten twee dagen later, op maandag 19 augustus, als het echtpaar een boodschap aan het doen is. Jan heeft geen goed woord over voor de dienders. “Die meisjes die hier eerder waren, zeiden: ja, het is de wet, hè, de wet. Dan denk ik bij mezelf: ze komen net kijken en dan hebben ze een uniform aan en denken ze dat ze ik weet niet wat zijn. Maar ik weet wel: wij hebben ontzettend veel steunbetuigingen gehad. Uit het hele land. En hier uit Hasselt ook. Dat was wel weer mooi, natuurlijk. Maar goed, het gaat mij om die twee plantjes en die ben ik kwijt. Ik kan nou geen olie maken.”

Aanbiedingen

Jan blijft regelmatig contact houden met Bart Hissink, die hem uitnodigde in Goor. Hissink, via Twitter: “De man met de twee wietplanten uit Hasselt is woensdag 18 september te gast bij Social Club Hof van Twente in De Reggehof in Goor. Jan en Jannie worden overstelpt met aanbiedingen uit het hele land. Dan kun je jouw donatie zelf aan dit echtpaar overhandigen.” Hissink helpt ook met de lokale lobby, vertelt Jan. “Bart is hier geweest bij de raadsvergadering. Daar stond het op de agenda. Maar je hebt hier natuurlijk de ChristenUnie en de SGP. Dat zijn van die christelijke partijen en het is maar net: hoe staan die er tegenover?”

Volgend jaar?

Jan en Bart gaan persoonlijk het gesprek aan met de lokale politiek. “De partijen hebben eerst afzonderlijk overleg en Bart heeft gemaild naar de SGP en de ChristenUnie. En hij heeft een uitnodiging gehad.” Misschien dat er uit iets slechts dus toch nog iets goeds komt? “Ik hoop het. Ik heb wel wat teweeg gebracht in Nederland, geloof ik. Ik hoop dat het zover komt dat ik volgend jaar weer twee plantjes neer kan zetten. Want eerst dacht ik: ik doe het niet, maar iedereen die ik gesproken heb, ook hier in Hasselt, die zegt: zet er toch volgend jaar gewoon weer twee neer. Dus ik geloof toch dat ik het doe ook.”

Benefietavond voor Jan en Jannie

Op 18 september werd door Bart Hissink van Social Club Hof van Twente een benefietavond voor Jan en Jannie georganiseerd. In theater De Roggehof in Goor kwamen tientallen mensen uit het hele land om het echtpaar een hart onder de riem te steken. Maar ze kwamen niet met lege handen! Naast steunbetuigingen kreeg het echtpaar ook verschillende wietdonaties, waarmee ze voorlopig weer helemaal vooruit kunnen.

Meer lezen over legalisatie? Kijk dan hier!