‘We hebben genoeg lege slogans gehoord, we willen echte woorden horen’

Van 3 tot 5 december kwam de ‘Commission on Narcotic Drugs’ (CND) van de Verenigde Naties bijeen in Wenen. Onderwerp van gesprek was onder meer de bijzondere zitting van de Algemene Vergadering van de VN over drugs in New York in 2016, de UNGASS 2016. Janko Belin, lid van het Encod bestuurscomité, deed in Wenen namens Encod de volgende oproep aan de VN lidstaten.

Van 3 tot 5 december kwam de ‘Commission on Narcotic Drugs’ (CND) van de Verenigde Naties bijeen in Wenen. Onderwerp van gesprek was onder meer de bijzondere zitting van de Algemene Vergadering van de VN over drugs in New York in 2016, de UNGASS 2016. Janko Belin, lid van het Encod bestuurscomité, deed in Wenen namens Encod de volgende oproep aan de VN lidstaten.

Als historici terugblikken op de ontwikkeling van het drugsbeleid in de 21e eeuw, zal één vraag hen het meest verwonderen: wat weerhield de internationale gemeenschap er zo lang van om de drie internationale drugsverdragen af te schaffen? Om de historische fout te repareren die is begaan met het strafbaar stellen van natuurlijke stoffen die mensen al eeuwen gebruiken, en het opleggen van een internationale consensus over de inspanningen om een probleem dat in wezen sociaal is onder politietoezicht te stellen?

Het antwoord is eenvoudig en schrijnend. Slechts één ding veroorzaakt de schadelijke vertraging: mensen met hun kop in het zand. Deze vertraging, waar we nu de laatste fase van meemaken, heeft elke dag weer desastreuze gevolgen voor de openbare veiligheid in de hele wereld. Geweld rond illegale drugs doodt een kwart miljoen mensen per jaar: oneindig veel meer schade dan zelfs de gevaarlijkste drugs veroorzaken. Dit is te danken aan wetten die zo ineffectief en contraproductief zijn, dat gemeenschappen over de hele wereld er voor kiezen om ze eenzijdig te wijzigen.

Op dit moment hebben Uruguay en vier Amerikaanse staten gestemd om cannabis te legaliseren. Tegen de tijd dat UNGASS bijeen komt in 2016, zal dat aantal flink gegroeid zijn: alleen al in de VS laten peilingen zien dat burgers in een half dozijn staten voor legalisering zullen gaan stemmen. In de staten en naties die cannabis hebben gelegaliseerd en/of alle drugs hebben gedecriminaliseerd, zijn misdaad, geweld en gebruik door jongeren al gedaald, terwijl de belastinginkomsten zijn weggerukt uit de handen van criminelen.

Door al deze ontwikkelingen groeit het besef dat we het drugsbeleid opnieuw uit moeten vinden met het jaar. Dat is ook de reden waarom UNGASS 2016 bijeen wordt geroepen, op verzoek van drie Latijns-Amerikaanse presidenten.

ENCOD vertegenwoordigt de Europese afdeling van een internationale coalitie van NGO’s (ICN), bestaande uit bijna 400 organisaties, die werd opgericht in 1998, aan de vooravond van een eerdere bijzondere zitting van de Algemene Vergadering van de VN, onder het motto: ‘A drug free world, we can do it!’

Wij zijn een wereldwijde coalitie van burgers die direct betrokken zijn bij het drugsbeleid, zoals consumenten, producenten, professionals in de gezondheidszorg, onderzoekers en activisten. Wij zijn de mensen die klem zitten in het kruisvuur van de oorlog tegen drugs. De ervaringsdeskundigen en getuigen van de sociale en gezondheidsrampen die het gevolg zijn van de mislukte pogingen om drugs wereldwijd uit te roeien.

Wij geloven dat de VN drugsverdragen een dwangbuis zijn voor het drugsbeleid in de lidstaten en dat deze verdragen in feite dienen om de financiële belangen van de farmaceutische bedrijven te beschermen in hun missie om het gebruik van natuurlijke planten -zoals cannabis, cocabladeren en opium- met talrijke geneeskrachtige eigenschappen te criminaliseren. Deze planten kunnen de dure producten van de farmaceutische industrie vervangen.

Slecht bedacht en contraproductief drugsbeleid heeft zo lang stand kunnen houden omdat in de besluitvorming over dit beleid een serieus debat vrijwel afwezig is. De impact van het drugsverbod op de veiligheid, de volksgezondheid, de mensenrechten en de economie is nooit onderwerp van grondig parlementair onderzoek. De strategieën en actieplannen voor drugs die overheden regelmatig presenteren zijn kopieën van zichzelf, eindeloze herhalingen van dezelfde conclusies, die nooit antwoord geven op de essentiële vragen: werkt dit beleid en wat zijn de alternatieven?

Volgens Jan Eliasson, adjunct-secretaris-generaal van de VN, is de overkoepelende doelstelling van de VN om ‘een uitgebreide, gestructureerde en zinvolle deelname van het maatschappelijk middenveld in de aanloop naar en op de UNGASS 2016 over drugs te waarborgen’.

Daarom voelen we ons gesterkt door de VN bij het formuleren van de volgende uitdaging aan alle regeringsdelegaties die de UNGASS in 2016 bij zullen wonen.

Neem deze UNGASS alstublieft serieus. Niet als de zoveelste photo opportunity. We hebben genoeg lege slogans gehoord, we willen echte woorden horen.

Neem drugs serieus. Zet in het jaar vóór UNGASS 2016 een reeks parlementaire hoorzittingen op over de sociale, gezondheids- en economische impact van het drugsbeleid van uw land. Nodig bij dit debat de kritische stemmen uit, de getuigen die direct of indirect slachtoffer zijn van drugsgerelateerd geweld of strenge drugswetgeving, de politieagenten, de rechters, de artsen, de economen die zijn gaan begrijpen hoe volslagen onjuist het verbod op drugs is. Nodig ook de maatschappelijke organisaties uit die alternatieven voorstellen om nu nog verboden drugs te reguleren. Op basis van de resultaten van deze hoorzittingen, zal uw parlement aanbevelingen formuleren die uw land in New York zal presenteren.

Door te voldoen aan deze uitdaging, doet u niet alleen ons een plezier, maar ook uw bevolking en komende generaties. Door de feiten op tafel te krijgen en een beter drugsbeleid te ontwikkelen, zet u een cruciale stap op weg naar een gezondere, veiligere en groenere wereld.

Door niet te voldoen aan deze uitdaging, riskeert uw land plaatsing op een ‘list of shame’, met landen die halsstarrig weigeren los te komen van de wurggreep van de VN-verdragen en dus hun burgers het fundamentele recht op gezondheid en veiligheid ontzeggen.

Als het voorstel om de VN drugsverdragen af te schaffen geen meerderheid krijgt, zijn er wellicht manieren om wijzigingen in de verdragen voor te stellen, waarin uw land geïnteresseerd is. Eén effectieve manier om dit te doen is voorgesteld door de NGO Law Enforcement Against Prohibition (LEAP), een organisatie van duizenden actieve en voormalige politieagenten en justitiemedewerkers die gekant zijn tegen de huidige War on Drugs.

Wij dringen er bij de regeringen op aan te overwegen om ten minste deze eenvoudige en verstandige veranderingen te implementeren tijdens de UNGASS 2016. Drugsgebruik, zo hebben we hebben gezien in meer dan een halve eeuw van het mislukte verbod, kan alleen worden beperkt door regulering, wetenschap, en de erkenning van het verschil tussen gebruik en misbruik van sommige producten. De onder druk staande budgetten voor rechtshandhaving zijn nodig om echte criminaliteit te bestrijden.

In een gecompliceerde wereld is de oplossing van het drugsbeleid buitengewoon simpel. Laten we voorkomen dat de historici van de toekomst ons nog langer uitlachen om onze onverzettelijkheid. Wij van het UNGASS drugsbeleid team van Encod zetten deze discussie graag voort. Het voorstel van LEAP is ruimschoots verkrijgbaar. Dank u.